Είστε μαμά και κόρη αλλά συμπεριφέρεστε σαν αδελφές; Σαν φίλες; Ή δε συμφωνείτε πουθενά; Δεν έχει σημασία. Όπως και να είναι η σχέση σας, μπορείτε πάντα να βελτιώσετε την επικοινωνία μεταξύ σας. Ορίστε πώς…
Αν είστε: Οι καλύτερες φίλες
Έχετε την κλασική σχέση που ζηλεύουν οι άλλοι: μιλάτε διαρκώς στο τηλέφωνο και βγαίνετε μαζί για ψώνια και σινεμά.
Τα θετικά:H λειτουργία μητέρας-κόρης στο ίδιο επίπεδο αποτελεί αντανάκλαση της αυτοπεποίθησης των δύο μερών. «Αυτή η τυπολογία σχέσης είναι πολύ θετική για την υγιή επικοινωνία», λέει η Ντέμπορα Τάννεν, Ph.D., καθηγήτρια γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Τζωρτζτάουν της Ουάσινγκτον και συγγραφέας του βιβλίου You’reWearingThat?: UnderstandingMothersandDaughtersinConversation.
Οι δυσκολίες: Ορισμένες φορές η κόρη χρειάζεται τη μητρική φιγούρα και όχι έναν «συνένοχο στο έγκλημα». Μελέτες επιβεβαίωσαν αυτό που πολλές γυναίκες γνωρίζουν ήδη: Όταν μια κόρη αντιμετωπίζει μια σημαντική αλλαγή στη ζωή της, πχ. όταν γίνεται με τη σειρά της μητέρα, αποζητά στη μητέρα της τον έμπειρο σύμβουλο ζωής και όχι το φιλαράκι. Ωστόσο, η ίδια δυναμική μπορεί να δυσκολέψει και τη μητέρα, αφού ενδέχεται να αισθανθεί πληγωμένη πχ. αν η κόρη θυμώσει μαζί της επειδή δεν εξοικειώνεται αρκετά γρήγορα με τις νέες τεχνολογίες. «Η μητέρα που τείνει να δει την κόρη της ως φίλη, περιμένει από εκείνη να την αντιμετωπίσει σαν να ανήκουν στην ίδια γενιά», λέει η Γκέηλ Σάλτζ, M.D., κλινική αναπληρώτρια καθηγήτρια ψυχιατρικής στο Πρεσβυτεριανό Νοσοκομείο της Νέας Υόρκης/Ιατρικό Κέντρο Weill Cornell.
Κάντε τη σχέση σας καλύτερη: Και τα δύο μέρη οφείλουν να σεβαστούν τους πραγματικούς ρόλους τους. «Είναι απαραίτητο να έχουν και οι δύο επίγνωση του χάσματος γενεών», λέει η Σάλτζ. Με άλλα λόγια, ο καθένας πρέπει να συμπεριφέρεται ανάλογα με την ηλικία του. Ας μην ξεχνάμε ότι οι έμμεσες συνέπειες αυτής της σχέσης αφορούν και την πατρική φιγούρα. Για παράδειγμα, είναι φυσιολογικό η κόρη να εξομολογείται στη μητέρα προβλήματα σχέσεων, αλλά το αντίστροφο μπορεί να επηρεάσει τη σχέση πατέρα-κόρης.
Αν είστε: Σαν αδελφές
Δεν βλέπετε ταινίες μαζί κάθε βράδυ, αλλά σας διέπει ένας βαθύς δεσμός. Παρόλα αυτά, αντίθετα με τη «φιλική» σχέση μπορεί να προκύψει ένα στοιχείο αδελφικής αντιπαλότητας.
Τα θετικά: Η μία θαυμάζει την άλλη και θέλει να της μοιάσει, ενώ παρά τη διαφορά ηλικίας υπάρχει μεγάλη αμοιβαία κατανόηση.
Οι δυσκολίες: Η αίσθηση ανταγωνισμού. «Σε όλες τις οικογένειες υπάρχει μια δόση ανταγωνισμού, παρότι συνήθως καταπνίγεται», λέει η Σάλτζ. «Το ίδιο συμβαίνει και στην ‘’αδελφική’’ σχέση, όπου οι ρόλοι είναι συγκεχυμένοι. Οι ‘’πόρτες’’ που ανοίγουν για τις κόρες και κλείνουν για τις μητέρες προκαλούν καυγάδες και δυσαρέσκεια. Επιπλέον, οι κόρες συχνά συγκρίνουν μειονεκτικά τον εαυτό τους με τις μητέρες τους». Για παράδειγμα, η κόρη μπορεί να σκεφτεί, «η μητέρα μου είναι πιο έξυπνη και επιτυχημένη από εμένα».
Κάντε τη σχέση σας καλύτερη: Για τον περιορισμό της ανταγωνιστικότητας, η Τάννεν συμβουλεύει να κατανοεί η κάθε μία γιατί η άλλη αισθάνεται ανταγωνιστικά και να την υποστηρίζει περισσότερο στους συγκεκριμένους τομείς, χωρίς να γίνει με τη σειρά της ανταγωνιστική. Αν τα πράγματα χειροτερέψουν, λίγος χρόνος χωριστά μπορεί να σας βοηθήσει να εντοπίσετε τί χρειάζεται η κάθε μία από την άλλη, και τί όχι. Μιλήστε ανοιχτά για το πρόβλημα και κάντε μια νέα αρχή με νέους όρους.
Αν είστε: Δύο πόλοι αντίθετοι πόλοι
Η μία είναι ξεροκέφαλη, ισχυρογνώμων και ανάποδη (όχι εσύ, φυσικά). Μπορεί να έχετε τα ίδια γονίδια αλλά εκεί σταματούν και οι ομοιότητές σας.
Τα θετικά: Μπορεί να μην είναι ωραίο που έρχεστε σε σύγκρουση, αλλά όλα γίνονται για κάποιο σκοπό. «Το μοντέλο της ευαίσθητης, υποστηρικτικής μητέρας ανήκει στις κοινωνικές μας προσδοκίες, αλλά δεν είναι το κυρίαρχο σε ιστορικό επίπεδο», λέει η Λη Σάρκυ, επίκουρη καθηγήτρια αγγλικής φιλολογίας και γυναικείων σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μαίην στο Φάρμινγκτον. «Δεν ήταν αυτό το μοντέλο που εξασφάλιζε το φαγητό στο σπίτι». Αντίθετα, στα παλαιότερα χρόνια μια μητέρα έκανε ό, τι περνούσε από τα χέρια της για να επιζήσουν τα παιδιά της.
Οι δυσκολίες: Οι καυγάδες μιας νεαρής γυναίκας με τη μητέρα της για θέματα όπως, τα αγόρια, το μήκος των μαλλιών ή ακόμα και η υγεία της μητέρας, μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση καθώς το κάθε μέρος αισθάνεται αδύναμο, λέει η Τάννεν. Οι μητέρες συνήθως θεωρούν ότι οι κόρες τις αγνοούν, με αποτέλεσμα να αντιδρούν με το να γίνονται φορτικές. Με αυτόν τον τρόπο, οι κόρες αισθάνονται αποπνικτικά και λαμβάνουν αμυντική στάση.
Κάντε τη σχέση σας καλύτερη: «Η μητέρα υποτιμά την ισχύ της και υπερτιμά τη δύναμη που ασκεί η κόρη της, και το αντίστροφο», λέει η Τάννεν. Η κόρη μπορεί να βοηθήσει με το να δώσει σημασία στη μητέρα κατά τη διάρκεια της επικοινωνίας, ισχυρίζεται η Σάλτζ, για παράδειγμα επαναλαμβάνοντας τα λόγια της για επιβεβαίωση (πχ. λέγοντας «άρα εννοείς ότι…»). Έτσι, η μητέρα θα ξέρει ότι η κόρη την ακούει, ακόμα και όταν η συμβουλή της δεν λαμβάνεται πάντα υπόψη.
Αν είστε: Η μία στο ρόλο της άλλης
Οι ρόλοι έχουν αντιστραφεί και η κόρη διαθέτει περισσότερα «εφόδια» για να φροντίσει τη μητέρα της, είτε είναι λόγω ηλικίας, φυσικής κατάστασης, οικονομικών, ή ακόμα και κουλτούρας,.
Τα θετικά: «Καθώς η μητέρα μεγαλώνει και αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας, παρατηρούμε ότι η σχέση μητέρας-κόρης βελτιώνεται», λέει η Κάρεν Φίνγκερμαν, αναπληρώτρια καθηγήτρια παιδικής ανάπτυξης και οικογενειακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Purdue στο Γουεστ Λαφαγιέτ της Ιντιάνα, και συγγραφέας του βιβλίου MothersandTheirAdultDaughters: MixedEmotions, EnduringBonds. Οι κόρες αισθάνονται χρήσιμες και οι μητέρες νιώθουν αγαπητές, ενώ «και οι δύο πλευρές αποδέχονται τον άλλο γι’ αυτό που είναι», λέει η Φίνγκερμαν.
Οι δυσκολίες: Το πέρασμα της σκυτάλης είναι δύσκολο. «Υπάρχει ένταση, καθώς η κόρη έρχεται αντιμέτωπη με απαιτήσεις και αβεβαιότητες ενώ η μητέρα αισθάνεται ότι δεν χρειάζεται βοήθεια», λέει η Φίνγκερμαν. Παρόμοιες δυναμικές χαρακτηρίζουν τις οικογένειες μεταναστών πρώτης γενιάς ή μητέρες-κόρες που έζησαν σε διαφορετικές εποχές και συγκυρίες. Σύμφωνα με την Σάρκυ, σε αυτές τις περιπτώσεις η κόρη ενθαρρύνει τη μητέρα να ξεπεράσει τους περιορισμούς της κουλτούρας ή της εποχής, με αποτέλεσμα να υπάρχουν προστριβές.
Κάντε τη σχέση σας καλύτερη: Η Σάρκυ συνιστά στις κόρες να κάνουν τις μητέρες τους να αισθάνονται ότι τις εκτιμούν καθώς τους παραδίδουν τα «ηνία». Περνώντας χρόνο μαζί και συζητώντας για τις κοινές παραδόσεις και αξίες, οι νεότερες γενιές συνειδητοποιούν ότι η ταυτότητά τους είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την προηγούμενη γενιά και προφυλάσσεται η σημαντικότητα του ρόλου της μητέρας.
Αν είστε: Πολύ ίδιες
Καμία απόφαση δεν λαμβάνεται χωρίς την έγκριση της άλλης, μια κατάσταση που είναι «ευχή και κατάρα» ταυτόχρονα.
Τα θετικά: «Για τις γυναίκες, η ομοιότητα είναι συνώνυμο της κοντινότητας. Αυτό μεταφράζεται και στα δύο μέρη με το να συγκρίνονται για να δουν πόσο διαφέρουν και πού μοιάζουν», εξηγεί η Τάννεν. Όταν τα πράγματα κυλάνε αρμονικά βιώνουν τον απόλυτο έρωτα, αφού υπάρχει πάντα κάποιος στον οποίο μπορείς να βασιστείς.
Οι δυσκολίες: Η πίεση της ομοιότητας καθιστά δύσκολη την επιβολή ορίων. Όταν οι απόψεις διαφέρουν, το άγχος της επιδοκιμασίας του άλλου μπορεί να κυριεύσει το άτομο ή ενδέχεται να προκύψουν αρνητικά αισθήματα σε περίπτωση αποδοκιμασίας. «Η κόρη πρέπει να καταλάβει ότι η μητέρα δεν είναι πλέον υπεύθυνη για εκείνη, ενώ η μητέρα οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι οι επιτυχίες ή αποτυχίες της κόρης της δεν είναι πάντα και δικές της», εξηγεί η Σάλτζ.
Κάντε τη σχέση σας καλύτερη: Αυτές οι σχέσεις είναι ιδιαίτερα έντονες γιατί συχνά συνοδεύονται από τον φόβο της εγκατάλειψης. Η ειδικός συνιστά τον σταδιακό προσδιορισμό ορίων: η κόρη θα πρέπει να δώσει έμφαση στο πόσο πολύ εκτιμά την άποψη της μητέρας της, ξεκαθαρίζοντας ότι ορισμένες αποφάσεις δεν θα λαμβάνονται από κοινού. «Δεν χρειάζεται να προσπαθείτε να κάνετε τη μητέρα σας να συμφωνήσει, αφού όπως και να’ χει θα σας αγαπάει», λέει η Σάλτζ.