Πόσες φορές τη μέρα πας στην τουαλέτα; Μήπως πάνω από εφτά ή οχτώ και δεν μπορείς να κρατηθείς; Τη νύχτα σηκώνεσαι πάνω από μια-δυο φορές για να ουρήσεις; Τότε ίσως έχεις το Σύνδρομο Υπερλειτουργικής Κύστη (ΣΥΛΚ)- μία διαταραχή που αφορά το 16% – 17% του ενήλικα πληθυσμού των ΗΠΑ και της Ευρώπης, που αντιπροσωπεύει 33 περίπου εκατομμύρια πάσχοντες στις ΗΠΑ και 22 εκατομμύρια σε 6 Ευρωπαϊκές χώρες. Συναντάται σε παρόμοια ποσοστά τόσο στους άνδρες, 15,6%, όσο και στις γυναίκες 17,4%. Το σύνδρομο υπερλειτουργικής κύστης είναι τόσο ενοχλητικό όσο το φαντάζεσαι: ναι, η επείγουσα ανάγκη ούρησης σε απρόβλεπτες στιγμές μπορεί να γίνει εμπόδιο στην καριέρα, την κοινωνική ζωή και τις ανθρώπινες σχέσεις.
Γιατί υπερλειτουργεί η κύστη;
Το σώμα σου αποθηκεύει ούρα στην κύστη. Ορισμένα νεύρα στέλνουν σήμα στον εξωστήρα μυ που πλαισιώνει την κύστη να συσπαστεί και ν’ απελευθερώσει τα ούρα, ενώ άλλα στέλνουν σήμα στην ουρήθρα ν’ ανοίξει για να περάσουν τα ούρα. Σύμφωνα με έρευνες, η ακράτεια λόγω της υπερλειτουργικής κύστης μπορεί να εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, πχ. σήματα από τα ιερά νωτιαία νεύρα προς την κύστη μπορούν να κάνουν τον μυ να συσπαστεί ακόμα και όταν η κύστη δεν είναι γεμάτη (το φαινόμενο αυτό ονομάζεται «υπερλειτουργικός εξωστήρας»).
Υπερλειτουργική κύστη ή ακράτεια;
Το σύνδρομο υπερλειτουργικής κύστης δε σημαίνει αναγκαστικά ότι έχεις ακράτεια. Περίπου τα 2/3 των γυναικών με ΣΥΛΚ δεν παρουσιάζουν ακράτεια και προλαβαίνουν να πηγαίνουν στο μπάνιο έγκαιρα. Δηλαδή, παρά την επείγουσα ανάγκη για ούρηση ή τη συχνή ούρηση καταφέρνουν να ελέγξουν το αίσθημα. Οι υπόλοιπες γυναίκες με ΣΥΛΚ παρουσιάζουν ακράτεια και διαρροή ούρων έπειτα από μια έντονη ανάγκη ούρησης.
Γιατί η κύστη λαμβάνει λανθασμένα σήματα;
Ορισμένες φορές αιτία της υπερλειτουργικής κύστη μπορεί να είναι μια λοίμωξη του ουροποιητικού και να θεραπευτεί απλά. Άλλα πιθανά αίτια περιλαμβάνουν βλάβη των νεύρων από τραυματισμό ή εγχείρηση της πυέλου, λιθίαση ουροδόχου κύστης, διαβήτη, παρενέργειες φαρμάκων, νευρολογικές διαταραχές όπως Πάρκινσον, εγκεφαλικό ή σκλήρυνση κατά πλάκας. Πολλές φορές βέβαια τα αίτια του ΣΥΛΚ δεν είναι ξεκάθαρα.
Πόσο σοβαρό είναι το πρόβλημα;
Για να καταλάβεις πόσο πολύ επηρεάζει τη ζωή σου η υπερλειτουργική κύστη, ο γιατρός σου θα σου κάνει κάποιες ερωτήσεις. Για παράδειγμα, σε μια κλίμακα από το ένα ως το πέντε θα σε ρωτήσει πόσο πολύ σ’ ενοχλεί η απώλεια μικρής ποσότητας ούρων, η συχνή ούρηση κατά τη διάρκεια της μέρας και οι νυχτερινές επισκέψεις στο μπάνιο. Ίσως σου ζητήσει να καταγράφεις τα συμπτώματα.
Η διάγνωση της υπερλειτουργικής κύστης
Διάφορα τεστ μπορούν να βοηθήσουν στην εύρεση της αιτίας του ΣΥΛΚ:
Κυστεομετρία: Μετράει την χωρητικότητα της κύστης για την αποθήκευση των ούρων και την ικανότητά σου να αισθάνεσαι έτοιμη να ουρήσεις, και βοηθάει στη διάγνωση του υπερδραστήριου εξωστήρα.
Υπολειπόμενος όγκος μετά την κένωση: Μετράει την ποσότητα ούρων που μένουν στην κύστη μετά την ούρηση.
Εξετάσεις ούρων: Ελέγχουν τη σύσταση των ούρων.
Ουροροομετρία: Μετράει την ταχύτητα και τον όγκο των ούρων.
Δες εδώ όλους τους τρόπους αντιμετώπισης της υπερλειτουργικής κύστης
Όλοι οι τρόποι αντιμετώπισης της υπερλειτουργικής κύστης
– Αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορεί να σε βοηθήσουν
Για ν’ ανακουφίσεις τα συμπτώματα της υπερλειτουργικής κύστης περιόρισε την καφεΐνη, το αλκοόλ, τη σοκολάτα, τις ντομάτες, το κίτρο και τα πικάντικα φαγητά. Πολλοί άνθρωποι που πάσχουν από ΣΥΛΚ αναγκάζονται να μειώσουν την ποσότητα υγρών που πίνουν κάθε μέρα, αν και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε πυκνά ούρα που ερεθίζουν την κύστη. Μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες δρα κατά της δυσκοιλιότητας, ένας ακόμη επιβαρυντικός παράγοντας του ΣΥΛΚ. Μίλησε με το γιατρό σου. Ίσως σου μάθει πώς να εκπαιδεύσεις την κύστη σου πηγαίνοντας τακτικά στην τουαλέτα.
– Δοκίμασε τις ασκήσεις Κέγκελ
Ο γιατρός μπορεί να συστήσει ασκήσεις πυελικού εδάφους, που ονομάζονται Κέγκελ και μπορείς να τις κάνεις κρυφά παντού: στο αμάξι, σε μια συνάντηση δουλειάς, ή όταν βλέπεις τηλεόραση. Σφίξε απλώς τους μυς που χρησιμοποιείς για να σταματήσεις τη ροή των ούρων, έπειτα χαλάρωσε κι επανάλαβε. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η θεραπεία με biofeedback μπορεί να σου μάθει ποιούς μυς να χρησιμοποιείς και να σε βοηθήσει να μετρήσεις τη μυϊκή δύναμη.
– Φάρμακα
Αν η αλλαγή της δίαιτας, οι πυελικές ασκήσεις και η συμπεριφοριστική θεραπεία δεν καταφέρουν ν’ ανακουφίσουν τα συμπτώματα του ΣΥΛΚ, το επόμενο βήμα είναι συνήθως η λήψη φαρμάκων. Τα πιο κοινά σκευάσματα που λαμβάνονται τουλάχιστον μία φορά τη μέρα από το στόμα, δρουν ως δέκτες στον εξωστήρα μυ και παύουν τις ακούσιες συσπάσεις. Άλλες θεραπείες σε γυναίκες με υπερλειτουργική κύστη μπορεί να είναι τα τοπικά οιστρογόνα με τη μορφή κολπικών δαχτυλιδιών, ταμπλέτων ή αλοιφών.
– Μηχανική διέγερση της κύστης
Σε περίπτωση που οι πιο συντηρητικές θεραπείες απέτυχαν, μπορείς να διεγείρεις τα νωτιαία νεύρα χρησιμοποιώντας μια συσκευή παρόμοια με pace-maker για την κύστη. Η συσκευή αυτή τοποθετείται χειρουργικά με μια μικροσκοπική τομή πάνω από την ουρά με νοσηλεία ως εξωτερικός ασθενής. Μια άλλη εναλλακτική, που πραγματοποιείται στο ιατρείο του γιατρού, είναι η περιοδική διέγερση του οπίσθιου κνημιαίου νεύρου (που όλως περιέργως βρίσκεται κοντά στον αστράγαλο), για τη βελτίωση της κενωτικής δυσλειτουργίας.
– Μπότοξ για την υπερλειτουργική κύστη
Το μπότοξ δεν κάνει καλό μόνο στο μέτωπό σου. Οι γιατροί το εγχύνουν απευθείας σε διάφορα σημεία του ουροδόχου μυ, προκαλώντας μερική παράλυση ώστε να μειωθεί η υπερδραστηριότητα αλλά επιτρέποντας ταυτόχρονα ικανοποιητικό έλεγχο για την κένωση των ούρων. Όπως και για τις ρυτίδες, το αποτέλεσμα είναι προσωρινό.