Τα σπορ και η άσκηση γενικότερα είναι σημαντικά για την καλή φυσική κατάσταση των παιδιών, αλλά δεν είναι όλοι γεννημένοι πρωταθλητές. Μάθε πώς μπορείς να εντοπίσεις το σπορ που ταιριάζει στο παιδί σου, συνυπολογίζοντας στην τελική απόφαση την ηλικία, την ωριμότητα και τις δεξιότητές του.
Ηλικίες από 2-5 ετών
Τα παιδιά νηπιακής και προσχολικής ηλικίας έχουν τελειοποιήσει τις βασικές κινήσεις, αλλά είναι ακόμη πολύ μικρά για οποιοδήποτε οργανωμένο άθλημα. Να θυμάστε ότι τα νήπια που συμμετέχουν σε οργανωμένα αθλήματα, συνήθως δεν έχουν μακροπρόθεσμα οφέλη στη μελλοντική τους αθλητική επίδοση.
Σε αυτή την ηλικία, είναι προτιμότερο το ελεύθερο παιχνίδι όπως:
- Τρέξιμο
- Τούμπες
- Πέταγμα αντικειμένων
- Πιάσιμο αντικειμένων
- Κολύμπι
Ηλικίες από 6-9 ετών
Καθώς μεγαλώνει το παιδί έχει καλύτερη αντίληψη, συγκέντρωση και μεταβατικές δεξιότητες όπως το πέταγμα αντικειμένων σε απόσταση. Σε αυτό το στάδιο, μπορεί επίσης ν’ ακολουθήσει ευκολότερα οδηγίες.
Σπορ που ταιριάζει στο παιδί σε αυτές τις ηλικίες το:
- Τρέξιμο
- Ποδόσφαιρο
- Ενόργανη/Ρυθμική
- Κολύμβηση
- Τένις
- Πολεμικές τέχνες
Από την ηλικία των 7 ή 8, επιτρέπεται και η προπόνηση ενδυνάμωσης υπό επιτήρηση.
Ηλικίες από 10-12 ετών
Σε αυτή την ηλικία, τα παιδιά δε διαθέτουν μόνο ώριμη αντίληψη αλλά και ικανότητα κατανόησης κι αναπαραγωγής της στρατηγικής των αθλημάτων. Είναι, δηλαδή, σε θέση ν’ ασχοληθούν με αθλήματα που απαιτούν σύνθετες δεξιότητες. Σπορ που ταιριάζει στο παιδί αυτών των ηλικιών είναι αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, μπάσκετ, χάντμπολ και βόλεϊ. Παρόλα αυτά, οι αλλαγές στο σώμα τους λόγω της εφηβείας ενδέχεται να επηρεάσουν τα αντανακλαστικά και την ισορροπία τους.
Αθλήματα που απαιτούν σωματική επαφή
Πριν επιτρέψετε στο παιδί να συμμετέχει σ’ ένα άθλημα που εμπερικλείει σωματική επαφή (π.χ. καράτε), λάβετε υπόψη την ηλικία, την ωριμότητα και τη σωματική του διάπλαση. Αναρωτηθείτε αν η σωματική επαφή, η επιθετικότητα και ο συναγωνισμός ενός αθλήματος είναι κατάλληλα για την ανάπτυξή του και αν το αντικείμενο του αρέσει. Επειδή τα παιδιά μπαίνουν στην εφηβεία σε διαφορετική ηλικία, ενδέχεται να υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα σε παιδιά του ίδιου φύλου, ιδιαίτερα στα αγόρια. Έτσι, όταν παιδιά διαφορετικής σωματικής διάπλασης κι ωριμότητας συναγωνίζονται μεταξύ τους, υπάρχει ένας αυξημένος κίνδυνος τραυματισμού.
Συγκρίνετε τις επιλογές του
Όταν συγκρίνεις αθλήματα, χρήσιμο είναι να έχετε υπόψη:
- πόσο πολύ ικανοποιεί το παιδί η συγκεκριμένη δραστηριότητα
- αν το άθλημα δίνει έμφαση στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων που συμβαδίσουν με την ηλικία του
- αν δίνεται η ευκαιρία σε όλα τα παιδιά της ομάδας να συμμετάσχουν
Σκεφθείτε καλά πριν ενθαρρύνετε την πρώιμη εξειδίκευση σ’ ένα συγκεκριμένο άθλημα, γιατί η εστίαση σ’ ένα και μόνο αντικείμενο μπορεί να περιορίσει το παιδί από το να δοκιμάσει τις δυνατότητές του σε νέες ευχάριστες δραστηριότητες. Η αποκλειστική ενασχόληση με κάποιο άθλημα, μπορεί επίσης να οδηγήσει σε στρες κι ψυχοσωματική εξάντληση.
Δείξτε το ενδιαφέρον σας
Προσπαθήστε να συμμετέχετε στις διάφορες αθλητικές δραστηριότητες του παιδιού δίνοντας έμφαση στους παρακάτω παράγοντες:
Ασφάλεια. Ο προπονητής απαιτεί τη συμμόρφωση στους κανονισμούς και χρησιμοποιεί κατάλληλο εξοπλισμό ασφαλείας; Δίνεται στους παίχτες απαραίτητος χρόνος για προθέρμανση και αποθεραπεία (χαλάρωση) μετά από κάθε προπόνηση; Όταν κάνει ζέστη, ο προπονητής φροντίζει παράγοντες όπως: ενυδάτωση, υγρασία και θερμοκρασία; Τα παιδιά διδάσκονται τις σωστές κινήσεις και την ορθή στάση του σώματος; Ο προπονητής είναι προσεχτικός στην πρόληψη και την αναγνώριση των τραυματισμών;
Είδος προπόνησης. Παρατηρήστε τη στάση του προπονητή απέναντι στην προπόνηση. Πόσο παίζει κάθε παιδί και πώς υπολογίζεται ο χρόνος του παιχνιδιού; Αν ο προπονητής βάζει συχνά τις φωνές ή ενθαρρύνει στο παιχνίδι μόνο τα πιο επιδέξια παιδιά, υπάρχει περίπτωση το παιδί σας να απογοητευτεί. Επιπλέον, προσέξτε για συμπεριφορές που στοχεύουν στη νίκη με κάθε κόστος: δεν είναι αυτό το ζητούμενο.
Σε γενικές γραμμές, να είστε θετικοί κι ενθαρρυντικοί. Προτιμήστε να δώσειτε έμφαση στην προσπάθεια, την πρόοδο και την ευχαρίστηση, παρά στη νίκη ή τις ατομικές επιδόσεις. Μην αμελείτε να παρευρίσκεστε σε αγώνες και προπονήσεις, και να αποτελείτε κι εσείς πρότυπα για την ενασχόληση με τον αθλητισμό.
Κι αν δεν του αρέσουν τα σπορ…
Εννοείται πως τα οργανωμένα αθλήματα δεν αποτελούν τη μοναδική επιλογή σωματικής άσκησης. Αν το παιδί σας δεν ενδιαφέρεται για τον αθλητισμό, προσφέρετέ του άλλες επιλογές που θα το ωθήσουν να είναι πιο δραστήριο. Οργανώστε οικογενειακές ποδηλατάδες, πηγαίνετε για τοπικές οδοιπορίες ή δοκιμάστε τις αντοχές σας στην αναρρίχηση εσωτερικού χώρου. Προσπαθήστε να ενθαρρύνετε το παιδί να περνάει ενεργά τον χρόνο με τους φίλους του, κάνοντας σκοινάκι, παίζοντας μπάσκετ ή παίζοντας μακριά γαϊδούρα. Άλλες επιλογές σωματικής άσκησης είναι μέσω βιντεοπαιχνιδιών που περιλαμβάνουν έντονο χορό, εικονικά αθλήματα ή άλλα είδη κίνησης. Δεν έχει σημασία αν το παιδί κάνει κολύμπι, στίβο ή ποδήλατο στη γειτονιά, αλλά το να μπορεί να αποκομίσει μακροπρόθεσμα οφέλη από τη σωματική δραστηριότητα.