Για να μεγαλώσει ένα παιδί με γερά δόντια η συμβολή των γονιών είναι καταλυτικής σημασίας. «Το βούρτσισμα πρέπει να γίνεται από τη στιγμή που βγαίνει το πρώτο δόντι», λέει η Beverly Largent, DMD και πρόεδρος της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδοδοντιάτρων. Στην πραγματικότητα, η τερηδόνα είναι μία από τις πιο κοινές χρόνιες ασθένειες σε παιδιά 6-11 ετών κι εφήβους 12-19 ετών, παρά το γεγονός ότι μπορεί να προληφθεί σε μεγάλο βαθμό με μια καλή στοματική περιποίηση. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, η τερηδόνα είναι πέντε φορές πιο κοινή από το άσθμα κι επτά φορές πιο κοινή από την ανοιξιάτικη αλλεργία στα παιδιά. Μέχρι την ηλικία του νηπιαγωγείου, περισσότερο από το 4% των παιδιών εμφανίζει τερηδόνα. Ωστόσο, η αμέλεια των δοντιών του μωρού δεν αποτελεί το μοναδικό «παραστράτημα» των γονιών όσον αφορά στην παιδική στοματική υγιεινή. Ακολούθησε αυτό το απλό πρόγραμμα περιποίησης δοντιών με 7 βήματα για να είσαι σίγουρη ότι μεγαλώνεις ένα παιδί με γερά δόντια.
1. Η στοματική φροντίδα πρέπει να ξεκινάει νωρίς
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής και την Αμερικανική Ακαδημία Παιδοδοντιάτρων, όταν το παιδί φτάνει την ηλικία του ενός έτους, έχει έρθει η στιγμή να επισκεφθεί τον οδοντίατρο. Η προληπτική φροντίδα μακροπρόθεσμα γλυτώνει περιττά έξοδα, υποστηρίζει η αναφορά του Κέντρου Ελέγχου Ασθενειών που βρήκε ότι το κόστος της οδοντιατρικής φροντίδας είναι 40% πιο χαμηλό σε χρονική περίοδο 5 ετών για τα παιδιά που προσέχουν τη στοματική τους υγιεινή, συγκριτικά με αυτά που δεν επισκέπτονται τον οδοντίατρο.
2. Απόφυγε την παιδική τερηδόνα από τη χρήση του μπιμπερό
Για χρόνια, παιδίατροι και οδοντίατροι προειδοποιούσαν τους γονείς να μην βάζουν ένα βρέφος ή ένα μεγαλύτερο παιδί για ύπνο με ένα μπιμπερό με χυμό ή γάλα. «Παρόλα αυτά, πολλοί γονείς δεν συνειδητοποιούν ότι αυτή η συνήθεια είναι καταστροφική για τη στοματική υγιεινή του παιδιού», λέει η Beverly Largent. Τα ζαχαρώδη υγρά μέσα στο μπιμπερό προσκολλώνται στα δοντάκια του παιδιού δίνοντας τροφή στα βακτήρια που ζουν μέσα στο στόμα. Τα βακτήρια με τη σειρά τους παράγουν οξέα που μπορούν να προκαλέσουν τερηδόνα, ενώ η έλλειψη τακτικών ελέγχων μπορεί να οδηγήσει μια οδοντική πάθηση στο να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη και τη μάθηση του παιδιού, επηρεάζοντας ακόμη και τον λόγο. Οι οδηγίες της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής επισημαίνουν ότι για να μεγαλώνει ένα παιδί με γερά δόντια πρέπει το μπιμπερό που παίρνει μαζί του στο κρεβάτι να περιέχει μόνο νερό.
3. Περιόρισε το κύπελλο με στόμιο
«Τα μπιμπερό που γίνονται σύντροφοι του ύπνου δεν είναι το μόνο πρόβλημα όσον αφορά στην κατανάλωση υγρών», λέει η Largent. Ποιο είναι το άλλο; «Οι χυμοί που δίνονται στο παιδί κατά τη διάρκεια της ημέρας, κυρίως όταν αυτό δεν αρέσκεται στο να πίνει νερό». Συχνά, αυτοί οι χυμοί καταναλώνονται μέσα από το εκπαιδευτικό κύπελλο με ειδικό στόμιο που αντιπροσωπεύει τη μετάβαση από το μπιμπερό στη χρήση του κανονικού ποτηριού. «Οι γονείς πιστεύουν λανθασμένα ότι ο χυμός είναι μια υγιής επιλογή ροφήματος κατά τη διάρκεια της μέρας», λέει η ειδικός τονίζοντας ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Σύμφωνα με τη Largent, συχνά τα παιδάκια περνούν ολόκληρη τη μέρα πίνοντας χυμούς και άλλα ζαχαρώδη ροφήματα μέσα από το ειδικό κύπελλο, πράγμα που βάζει σε κίνδυνο την υγιεινή των δοντιών τους. «Η παρατεταμένη χρήση του εκπαιδευτικού ποτηριού μπορεί να προκαλέσει τερηδόνα στο πίσω μέρος των μπροστινών δοντιών σε περίπτωση που τα υγρά περιέχουν ζάχαρη», προειδοποιεί. Επιπλέον, σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής η κατανάλωση χυμού έχει συσχετιστεί με την παιδική παχυσαρκία και την ανάπτυξη τερηδόνας. Η συγκεκριμένη οργάνωση, μέσα στα πλαίσια της πολιτικής για την προληπτική στοματική υγεία, συνιστά στους γονείς να περιορίζουν την κατανάλωση 100% φυσικού χυμού σε 120ml ημερησίως. Η ζάχαρη στα ποτά και τις τροφές θα πρέπει να περιορίζεται στα γεύματα.
4. Όχι πια πιπίλα μετά την ηλικία των 2-3 ετών
Η χρήση της πιπίλας κατά το πρώτο έτος ζωής ενός παιδιού μπορεί να προλάβει το σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου, υποστηρίζει η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής. Σύμφωνα με τις οδηγίες, συνιστάται η χρήση της πιπίλας πριν τον ύπνο αλλά όχι εφόσον αποκοιμηθεί. Παρόλα αυτά, αν θες ένα παιδί με γερά δόντια θα πρέπει να γνωρίζεις ότι η μακροχρόνια χρήση της όπως και το δυνατό πιπίλισμα επηρεάζει τη στοίχιση των άνω και κάτω δοντιών και το σχήμα του στόματος. Η Largent ενημερώνει τους γονείς για τους μικρούς ασθενείς της: «Οι πιπίλες είναι για βρέφη και όχι για νήπια που τρέχουν μέσα στο σπίτι με την πιπίλα στο στόμα». Έτσι λοιπόν, αποθαρρύνει τη μακροχρόνια χρήση της πιπίλας, ακόμα και όταν πρόκειται γι’ αυτή που περνάει το «τεστ ορθοδοντικής». Η ίδια, προτιμάει να κόβεται η συνήθεια της πιπίλας στην ηλικία των 2 ετών, ενώ η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συνιστά την επαγγελματική αξιολόγηση σε περίπτωση που το παιδί χρησιμοποιεί πιπίλα μετά την ηλικία των 3 ετών.
5. Προσοχή σε φάρμακα που είναι εχθρικά για το στόμα
«Πολλά φάρμακα που χορηγούνται στα παιδιά έχουν έντονη γεύση και περιέχουν ζάχαρη», προειδοποιεί η Largent, «με αποτέλεσμα αν μείνουν στα δόντια ο κίνδυνος εμφάνισης τερηδόνας να αυξάνεται κατακόρυφα». Τα παιδιά που λαμβάνουν αγωγή για χρόνιες παθήσεις όπως το άσθμα και η καρδιοπάθεια, συχνά εμφανίζουν μεγαλύτερα ποσοστά τερηδόνας. Τα αντιβιοτικά και ορισμένα φάρμακα κατά του άσθματος μπορούν να προκαλέσουν υπερβολική ανάπτυξη μυκήτων candida οι οποίοι οδηγούν σε μυκητιασικές λοιμώξεις (μυκητώδης στοματίτιδα). Αν παρατηρήσεις κρεμώδεις (σαν μαγιά) περιοχές πάνω στη γλώσσα ή μέσα στο στόμα του παιδιού, τότε μπορεί να πρόκειται για μυκητώδη στοματίτιδα. «Αν το παιδί σου λαμβάνει κάποια χρόνια φαρμακευτική αγωγή, τότε ρώτησε τον οδοντίατρο πόσο συχνά θα πρέπει να βουρτσίζει τα δόντια του», λέει η ειδικός. Σε μια τέτοια περίπτωση για να έχεις ένα παιδί με γερά δόντια ενδέχεται να πρέπει να το βοηθάς και να του επιβάλεις το βούρτσισμα μέχρι και τέσσερις φορές τη μέρα.