Αλήθεια, ποιος είναι κακός μαθητής; Ο κουτός; Ο αφηρημένος; Ο ασυνεπής; Ο επιπόλαιος; Ίσως θα ήταν ευκολότερο να ορίσουμε τον καλό μαθητή! Ο καλός μαθητής, λοιπόν, όπως προσδιορίζεται στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού συστήματος και της κοινωνίας μας, δεν είναι απαραίτητα το παιδί με τον υψηλότερο δείκτη νοημοσύνης, αλλά αυτό που ενθαρρύνεται και στηρίζεται από το οικογενειακό του περιβάλλον ώστε να πιστέψει πως μπορεί να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σχολείου. Άρα, μήπως για τις επιδόσεις του παιδιού στο σχολείο έχετε κι εσείς ένα σημαντικό μέρος ευθύνης;
Τι μπορεί να κάνει ένα παιδί να γίνει κακός μαθητής
Οι σχολικές επιδόσεις επηρεάζονται από πολυάριθμους παράγοντες.
Ένας από τους βασικότερους είναι το κλίμα που επικρατεί μέσα στην οικογένεια: ένα θετικό και ήρεμο περιβάλλον απελευθερώνει το παιδί και το βοηθά να καλλιεργήσει τις ικανότητές του.
Η εμπιστοσύνη των γονιών και η ανάθεση της ευθύνης των σχολικών υποχρεώσεων στο παιδί, από την αρχή της σχολικής ζωής, θέτει τα θεμέλια ώστε εκείνο να μάθει να στηρίζεται στις δικές του δυνάμεις, χτίζοντας έτσι την αυτοπεποίθηση του.
Η θετική τροφοδότηση, η υποστήριξη και η αποδοχή του παιδιού είναι η καλύτερη συναισθηματική τροφή για την ανάδειξη των ικανοτήτων του. Έχει τεκμηριωθεί ερευνητικά πως τα παιδιά που μεγαλώνουν σε οικογένειες χαμηλού κοινωνικού, μορφωτικού και οικονομικού επιπέδου έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να οδηγηθούν στη σχολική αποτυχία.
Πρέπει να σημειωθεί πως ένα ποσοστό 8%-10% των παιδιών δυσκολεύεται ή αδυνατεί να ανταποκριθεί στις σχολικές απαιτήσεις επειδή αντιμετωπίζει ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (π.χ. διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητα). Είναι πρωταρχική ευθύνη των γονιών και των εκπαιδευτικών να αναγνωρίσουν έγκαιρα τα χαρακτηριστικά των παιδιών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, ώστε να απευθυνθούν για διάγνωση και στήριξη σε ειδικούς.
Και βέβαια, υπάρχει πάντα το άγχος, το οποίο δεν είναι προνόμιο μόνο των ενηλίκων. Είναι πια αποδεκτό ότι οι γονείς μεταγγίζουν τα συναισθήματα τους στα παιδιά. Έτσι, όταν εκφράζουν έντονο άγχος ή ανησυχία για τις σχολικές επιδόσεις των παιδιών τους μεταφέρουν σημαντικό βάρος. Το παιδί βιώνει την έγνοια να ικανοποιήσει τους γονείς, αποσυνδέοντας τη μαθησιακή διαδικασία από τη δυνατότητα προσωπικής ευχαρίστησης. Ταυτόχρονα αισθάνεται ότι η αξία του καθορίζεται από τις επιδόσεις του στο σχολείο. Τελικά, όσο περισσότερο επιδιώκεται η εξάλειψη του άγχους μέσω της επιτυχίας, η οποία προβάλλει ως μονόδρομος ή αυτοσκοπός τόσο τα αρνητικά συναισθήματα εντείνονται και έτσι τροφοδοτείται ένας φαύλος κύκλος.
Πώς να βοηθήσεις το παιδί να μην είναι κακός μαθητής στο σχολείο
Ως γονείς, πριν εναποθέσετε τις ελπίδες σας για καλύτερες σχολικές επιδόσεις σε τιμωρίες, φροντιστήρια ή …εξαγορές οι ειδικοί προτείνουν :
– Να γίνετε εσείς το πρότυπο για το παιδί σας. Να του διδάξετε την αγάπη για τη γνώση και να του μιλήσετε για τη χαρά και την ικανοποίηση που νιώθει κάποιος όταν αναλαμβάνει μία ευθύνη και σημειώνει μία επιτυχία.
– Απολαμβάνετε τα απλά καθημερινά πράγματα. Είναι σημαντικό για ένα παιδί να βλέπει τους γονείς του να πηγαίνουν χαρούμενοι στη δουλειά τους, να φροντίζουν το σπίτι, να βγάζουν βόλτα το σκύλο, να μαγειρεύουν… Η ικανοποίηση στη ζωή πρέπει να προκύπτει από τα μικρά και όχι να περιμένει να συμβούν τα μεγάλα.
– Επιχειρήστε να αλλάξετε τρόπο επικοινωνίας με το παιδί. Ειδικά αν στην οικογένεια έχει σημειωθεί κάποια σημαντική αλλαγή (διαζύγιο, θάνατος, απόλυση) το παιδί ενδέχεται να έχει επηρεαστεί περισσότερο από όσο δείχνει ή από όσο φαντάζεστε. Προτρέψτε το με κάθε τρόπο να σας αφήσει να το πλησιάσετε και να γίνετε οι βοηθοί του στις προσπάθειες του να βελτιωθεί στο σχολείο.
– Μην το αποκαλέσετε ποτέ ξανά κακό μαθητή. Η ταμπέλα του κακού μαθητή λειτουργεί από μόνη της απίστευτα αρνητικά για το παιδί, καθώς το κάνει αποτυχημένο στο ρόλο του ως μαθητής. Ένα ρόλο που ενδεχομένως του έχετε επισημάνει με πάρα πολλούς τρόπους πόσο σημαντικό τον θεωρείτε. Όταν λοιπόν κάποιος βιώνει την αποτυχία στον κυρίαρχο ρόλο που του έχει αποδοθεί, εύκολα μπορεί να οδηγηθεί στο συμπέρασμα ότι έχει αποτύχει γενικότερα στη ζωή του.
– Βοηθήστε το παιδί να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή του. Δείξτε ξεκάθαρα και με κάθε τρόπο στο παιδί ότι η απόδοσή του στο σχολείο δεν επηρεάζει στο παραμικρό την ατέλειωτη αγάπη σας γι’αυτό. Προσπαθήστε να του δώσετε να καταλάβει ότι ένας κακός μαθητής μπορεί απλώς να είναι ένας αδύναμος μαθητής, αλλά αυτό δεν τον κάνει κακό παιδί. Επισημάνετε του παραδείγματα επιτυχημένων ανθρώπων που ήταν εξαιρετικά ευφυείς (ξέρετε ότι ο Αϊνστάιν ήταν ένας πολύ κακός μαθητής, έτσι;).
– Τέλος, ενισχύστε την πίστη του στις δυνατότητές του. Προσπαθήστε να του δώσετε να καταλάβει και να πιστέψει ότι δεν υπάρχουν στόχοι που δεν μπορεί να κατακτήσει, αλλά στόχοι για τους οποίους μπορεί να μην ενδιαφέρεται πραγματικά.