Πως είναι μία τοξική μητέρα; Λέει ότι σ’ αγαπάει. Ξέρεις ότι σε έχει ανάγκη. Ωστόσο, ο χρόνος που περνάς μαζί της σε κάνει να αισθάνεσαι απολογητική, ανάξια, μη αγαπητή ή ντροπαλή κι αυτές οι πεποιθήσεις κυριεύουν όλες τις πτυχές της ζωής σου. Πράγματι, οι συνέπειες μιας τοξικής μητέρας είναι βαθιές. Ευτυχώς, όμως, υπάρχουν πάντα τρόποι διαχείρισης της ενήλικης σχέσης σου με τη μητέρα σου, που μπορούν να σε βοηθήσουν να ελαττώσεις την αρνητική επιρροή, λέει η ψυχολόγος Marisa Peer και σου προτείνει:
- Το πρώτο βήμα είναι η αποδοχή. Δεν μπορείς να αλλάξεις τη μητέρα σου και δεν μπορείς να αλλάξεις ουσιαστικά τη σχέση σας που χρονολογείται από τη στιγμή της γέννησής σου. Μια τοξική μητέρα, είτε βρίσκεται σε άρνηση, είτε είναι τόσο επιδέξια στο να αποφεύγει τις ανάγκες σου ή να δικαιολογεί την κακή σχέση σας, που είναι απίθανο να την μεταπείσεις.
- Εστίασε σε όσα μπορείς να ελέγξεις, δηλαδή στο πώς αντιδράς σ’ εκείνη. Αντί να τη βομβαρδίζεις με κατηγορίες, εξέφρασε τα παράπονά σου με τη μορφή συναισθημάτων: «Δεν μου αρέσει όταν το κάνεις αυτό γιατί με κάνεις να αισθάνομαι άβολα». Όσο κι αν δείξει απαξίωση για τα αισθήματά σου, θα έχεις ωστόσο στείλει το μήνυμα ότι δεν δέχεσαι τον τρόπο που σε κάνει να νιώθεις. Ωστόσο, μην περιμένεις να υποχωρήσει σε έναν καβγά σας μετά από μια τέτοια διατύπωση σου. Στην καλύτερη περίπτωση θα το σκεφτεί όταν είναι μόνη και ίσως αλλάξει τη μελλοντική συμπεριφορά της.
- Προσπάθησε να ελέγξεις τις συνθήκες υπό τις οποίες τη βλέπεις. Μην της αφιερώνεις ένα ολόκληρο σαββατοκύριακο ήακόμα και μία ολόκληρη μέρα αν γνωρίζεις ήδη ότι η συνάντηση σας θα καταλήξει σε καυγά. Ένα γεύμα σε δημόσιο χώρο θα της αφαιρέσει τον έλεγχο του χώρου και θα σου προσφέρει το προνόμιο της αποχώρησης ανά πάσα στιγμή. Επιπλέον, η συνάντηση σε δημόσια μέρη θα περιορίσει τα κακεντρεχή σχόλια.
- Εφάρμοσε μαζί της τις δικές της τεχνικές και πες όχι στην επιβάρυνση των διαθέσεών της, απαντώντας σε κάθε πρόκληση με τη δική σου θετική κι αποφασιστική στάση. «Αυτό το φόρεμα με κάνει να αισθάνομαι ωραία. Μου αρέσει και θα το φοράω», ή «Θα το κάνω έτσι γιατί με εξυπηρετεί».
- Μη ντρέπεσαι να της δείχνεις τι χάνει. Σε συζητήσεις μπορείς να αναφέρεις πόσο θαυμάζεις τη πολύ καλή σχέση μητέρας και κόρης που έχουν κοινές γνωστές σας. Χωρίς να τις επιρρίπτεις ην ευθύνη, τόνισε ότι θα ήθελες να απολαμβάνεις κι εσύ μια τέτοια σχέση μαζί της.
- Δείξε ότι στεναχωριέσαι και όχι ότι νευριάζεις. Τα νεύρα και οι φωνές σου της δίνουν την ικανοποίηση ότι εσύ φταις για την κακή σχέση σας, που είσαι αντιδραστική. Αν αντίθετα, δείχνεις να αναρωτιέσαι και να θλίβεσαι με την επιμονή της να σε κάνει να νιώθεις τόσο άσχημα, μπορεί και να νιώσει ότι εκείνη φταίει.
- Αποχώρησε και υποχώρησε, αντί να φτάσεις στα άκρα. Ορισμένες φορές, η απειλή της αποχώρησης είναι ο μόνος τρόπος για να δώσεις σε μία τοξική μητέρα να καταλάβει τη θέση σου. «Δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε καλά σήμερα, γι’ αυτό θα φύγω λίγο νωρίτερα», ή «Δεν θέλω αρνητισμό. Θα σε δω όταν έχεις καλύτερη διάθεση». Με αυτόν τον τρόπο δε χάνεις ούτε την ευγένεια, ούτε όμως και την αποφασιστικότητα σου.
- Αναζήτησε υποστήριξη από αλλού. Η ψυχολόγος Dorothy Rowe λέει ότι υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι η επιρροή και η «καθοδήγηση» μιας μητέρας μπορούν να παρακαμφθούν από άλλες σημαντικές φιγούρες όπως συγγενείς (ειδικά μια θεία), ή ακόμα και μια δασκάλα, οι οποίες μπορούν να τονώσουν την αυτοπεποίθησή σου και να περιορίσουν την εξάρτησή σου από τη μητέρα σου.
- Απόφυγε την επαφή μαζί της αν υποφέρεις από προβλήματα υγείας. Οι ασθενείς συχνά τρομοκρατούνται στην ιδέα ότι δε θα βλέπουν τη μητέρα τους, αλλά όταν πρόκειται για μία τοξική μητέρα, δεν αργούν να παραδεχτούν ότι η απουσία της είναι κάτι που τους χαρίζει γαλήνη κι ελευθερία. Αντίθετα με τις προσταγές της κουλτούρας μας, δεν είσαι υποχρεωμένη να βλέπεις τη μητέρα σου.
Tip
Προσπάθησε να την κατανοήσεις
Αν η τοξική μητέρα σου κατέληξε έτσι εξαιτίας μιας δύσκολης ζωής, ίσως να μην έχει τη δύναμη και την ικανότητα να διαχειριστεί τη συμπεριφορά της. Συγχώρεσέ την, ακόμα κι αν δεν μπορείς να τη συναναστρέφεσαι.