Η καλή υγεία απαιτεί την προσοχή σου σε κάθε ηλικία. Δες σε ποιες ασθένειες είσαι πιο ευάλωτη σε κάθε δεκαετία της ενήλικης ζωής σου και ενημερώσου για το πώς θα μειώσεις τις πιθανότητες κινδύνου. Η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία- και στον κανόνα αυτό δεν υπάρχουν εξαιρέσεις: ούτε εσύ!
η υγεία σου στα… 25
Κίνδυνος καρδιοπάθειας: πιθανότητα 0,3%
Η στεφανιαία νόσος είναι σπάνια στις νέες γυναίκες. Ο τρόπος ζωής που ακολουθείς, όμως, τώρα θα επηρεάσει την υγεία της καρδιάς σου στο μέλλον. Υπάρχουν στοιχεία ότι ενδέχεται να συσσωρευτεί λίπος στις αρτηρίες όταν διανύεις τη δεκαετία των 20, σύμφωνα με στοιχεία του Βρετανικού Καρδιολογικού Ιδρύματος. Είναι σημαντικό σε αυτή την ηλικία να ασκείσαι τακτικά και να μειώσεις την πρόσληψη αλατιού και λιπαρών. Ακόμη και πέντε τσιγάρα την ημέρα διπλασιάζουν τον κίνδυνο καρδιακής προσβολής, είτε είσαι 25 είτε 75, γι’ αυτό προσπάθησε να κόψεις το κάπνισμα. Εάν παίρνεις αντισυλληπτικά χάπια, ο γιατρός σου πρέπει να ελέγχει την πίεσή σου κάθε έξι μήνες. Η υπερβολική και ασταθής κατανάλωση αλκοόλ αυξάνει επίσης την πίεση, γι’ αυτό προσπάθησε να διατηρήσεις την κατανάλωσή του σε χαμηλά και σταθερά επίπεδα.
κίνδυνος καρκίνου του μαστού: πιθανότητες 1 στις 15.000
Ο συγκεκριμένος κίνδυνος αυξάνεται σε αυτή την ηλικία, όμως οι περισσότερες γυναίκες που εμφανίζουν την πάθηση (οκτώ στις δέκα) είναι πάνω από 50, δηλαδή βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, σύμφωνα με στοιχεία του Κέντρου Πρόληψης του Καρκίνου του Στήθους. Παρότι η ασθένεια ενδέχεται να εμφανιστεί σε νεότερες γυναίκες, θεωρείται σχετικά σπάνιο να συμβεί. Τα καλά νέα είναι ότι αν κάνεις το πρώτο σου παιδί πριν από την ηλικία των 30 μειώνεται ο κίνδυνος. Επιπλέον, ο θηλασμός βοηθά στη μείωση των πιθανοτήτων να νοσήσεις.
κίνδυνος μελανώματος: πιθανότητες 7,9 στις 100.000
Σύμφωνα με νέες στατιστικές που δημοσιεύθηκαν από το Cancer Research UΚ, τον κορυφαίο βρετανικό φιλανθρωπικό οργανισμό αφιερωμένο στην έρευνα κατά του καρκίνου, αν κάνεις τακτικά ηλιοθεραπεία ή σολάριουμ πριν από τα 35, αυξάνεις τον κίνδυνο κακοήθους μελανώματος μέχρι και 75%. Η ηλιοθεραπεία ή η χρήση σολάριουμ συνδέεται επίσης με κακοήθεις βλάβες του δέρματος, μιας μορφής καρκίνου που αναπτύσσεται αργά.
οι μύες και τα κόκαλά σου
Η δεκαετία των 20 είναι η πιο δραστήρια ηλικία σου, κατά συνέπεια τότε είσαι πιο επιρρεπής στους τραυματισμούς, οι οποίοι μπορεί να είναι υπεύθυνοι για κινητικά προβλήματα αργότερα στη ζωή σου. Ας πούμε πως παθαίνεις διάστρεμμα στον αστράγαλο. Όταν περάσει ο πόνος, νομίζεις ότι είσαι εντάξει, αλλά ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιείς τους μυς σου και η ισορροπία σου σίγουρα θα αλλάξουν. Εάν δεν επαναφέρεις τον αστράγαλο στην πρότερη κατάστασή του, μπορεί να τραυματίσεις όχι μόνο τον αστράγαλο, αλλά και το γόνατο, το γοφό, ακόμη και την πλάτη σου. Δες έναν ορθοπεδικό μετά από κάθε τραυματισμό: καλό θα ήταν να κάνει πλήρη μυοσκελετική αξιολόγηση σε όλο το σώμα για να προσδιοριστούν και να διορθωθούν κάθε είδους προβλήματα. Στα θετικά, ωστόσο, συγκαταλέγεται το γεγονός ότι η πυκνότητα των οστών βρίσκεται στο ζενίθ προς τα τέλη της δεκαετίας των 20, οπότε είναι λιγότερο πιθανό να υποστείς κατάγματα.
τα δόντια σου: 24% έχουν σφραγίσματα
Το μεγαλύτερο πρόβλημα που συναντάται στις νεότερες ηλικιακές ομάδες είναι η τερηδόνα, η οποία ωστόσο θεωρείται εντελώς αναστρέψιμη. Η τερηδόνα προκαλείται από τη ζάχαρη στα έτοιμα φαγητά και τα βακτήρια που μένουν στα δόντια από τη μη σωστή υγιεινή. Μην αγνοείς όμως και την ουλίτιδα. Συχνά δεν υπάρχουν συμπτώματα – μέχρι ο πόνος ή τα ματωμένα ούλα να δείξουν ότι έχει προχωρήσει. Η ουλίτιδα συνδέεται με τον αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού και καρδιοπάθειας. Πρόλαβέ τη χρησιμοποιώντας οδοντικό νήμα, στοματικό διάλυμα χωρίς οινόπνευμα και πηγαίνοντας στον οδοντίατρό σου δύο φορές το χρόνο.
Μάθε τα μυστικά για την καλή υγεία και στα 35…
η υγεία σου στα… 35
κίνδυνος καρδιοπάθειας: 0,6%
Εάν παίρνεις ακόμη αντισυλληπτικά χάπια και καπνίζεις στα 35, έχεις υψηλή πίεση ή οικογενειακό ιστορικό θρόμβωσης, ο παθολόγος σου θα σε συμβουλεύσει κατά πάσα πιθανότητα να κόψεις το συνηθισμένο χάπι ή να προτιμήσεις κάποιο πιο ελαφρύ, καθώς αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιοπάθειας. Ίσως να είναι πιο δύσκολο να χάσεις κιλά όταν φτάνεις στα 30, αλλά πρόσεξε η περιφέρεια της μέσης σου να μην ξεπεράσει τα 78 εκατοστά. Το λίπος που αποθηκεύεται γύρω από την κοιλιά αυξάνει τον κίνδυνο της στεφανιαίας νόσου και του διαβήτη.
κίνδυνος καρκίνου του μαστού: πιθανότητες 1 στις 200
Αν και 8 στις 10 περιπτώσεις καρκίνου του μαστού είναι γυναίκες άνω των 50, κρίνεται σημαντικό να γνωρίζεις το στήθος σου σε αυτή την ηλικία. Πρέπει να γνωρίζεις καλά την όψη και την υφή του στήθους σου και να αναφέρεις ασυνήθιστες αλλαγές στο γιατρό σου. Εκτός από τα οιδήματα, πρόσεχε τις πτυχώσεις και τις ραβδώσεις στο δέρμα και τις αλλαγές στις θηλές. Πρόσεχε επίσης και τον τρόπο ζωής σου: πίνοντας μία μονάδα αλκοόλ την ημέρα αυξάνεις τον κίνδυνο κατά 6%, ενώ η τακτική άσκηση μειώνει τον κίνδυνο, σύμφωνα με στοιχεία του βρετανικού φιλανθρωπικού οργανισμού Breakthrough Breast Cancer, που είναι αφιερωμένος στην έρευνα για την καταπολέμηση του καρκίνου του μαστού.
κίνδυνος μελανώματος: πιθανότητες 14,3 στις 100.000
Επειδή η φθορά από τον ήλιο συσσωρεύεται με τα χρόνια, πιθανότατα θα αποκτήσεις περισσότερες ελιές με τον καιρό. Αυξάνεται επίσης και ο κίνδυνος μελανώματος – το ένα τρίτο όλων των περιπτώσεων συμβαίνει σε ανθρώπους κάτω των 50, ενώ στην ηλικιακή ομάδα μεταξύ 20 και 39 ετών, το μελάνωμα είναι ο δεύτερος πιο συνήθης καρκίνος.
οι μύες και τα κόκαλά σου
Βλέπω συχνά γυναίκες γύρω στα 30 με προβλήματα στην πλάτη, τα οποία είναι συνέπειες της γέννησης και της ανατροφής των παιδιών. Όταν κάνουν παιδί, οι γυναίκες έχουν την τάση να χάνουν μυϊκό τόνο και έτσι οι κοιλιακοί τους είναι πιο αδύναμοι και δεν μπορούν να υποστηρίξουν την πλάτη. Τα μαθήματα Πιλάτες με εξοπλισμό και σωστή καθοδήγηση αποτελούν έναν πολύ καλό τρόπο για να βελτιώσεις τη σταθερότητα της μέσης και να αποφύγεις τους πόνους στην πλάτη. Χρειάζεσαι επίσης επαρκή ύπνο. Η επίδραση της βαρύτητας στη σπονδυλική σου στήλη σημαίνει ότι συμπιέζονται και αφυδατώνονται οι χόνδροι, ενώ όταν ξαπλώνεις το βράδυ, οι χόνδροι απορροφούν ξανά όλο το νερό που χρειάζονται για να προστατεύουν τη σπονδυλική σου στήλη.
τα δόντια σου: το 34% έχει σφραγίσματα
Η διάβρωση από τα οξέα αρχίζει να φαίνεται στη δεκαετία των 30. Αυξάνεται διαρκώς, καθώς οι άνθρωποι τρώνε περισσότερα φρούτα από ό,τι μερικά χρόνια πριν. Οι χυμοί εσπεριδοειδών και τα ροφήματα διαίτης είναι επίσης ένοχα. Χρησιμοποίησε μια φθοριούχο οδοντόκρεμα και βούρτσισε τα δόντια σου πριν φας φρούτο, έτσι ώστε να δημιουργήσεις ένα προστατευτικό στρώμα. Τα οξέα μαλακώνουν το σμάλτο των δοντιών, οπότε αν τα πλένεις μόλις φας ή πιεις κάτι, είναι σαν να τα καταδικάζεις να χαλάσουν. Περίμενε τουλάχιστον 90 λεπτά – αν θέλεις δροσερή αναπνοή, προτίμησε τσίχλα χωρίς ζάχαρη.
Μάθε τα μυστικά για την καλή υγεία και στα 45…
η υγεία σου στα… 45
κίνδυνος καρδιοπάθειας: 1,8%
Ο κίνδυνος καρδιακής προσβολής αυξάνεται ελαφρώς, αλλά παραμένει χαμηλός μέχρι περίπου 10 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση, σύμφωνα με το Βρετανικό Καρδιολογικό Ίδρυμα. Οι επιστήμονες διερευνούν ακόμη το αν η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης κατά την εμμηνόπαυση επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου. Σίγουρα, όμως, δε σε προστατεύει από αυτήν, όπως πιστευόταν αρχικά.
κίνδυνος καρκίνου του μαστού: πιθανότητες 1 στις 50
Κάθε γυναίκα άνω των 40 πρέπει να κάνει προληπτικές εξετάσεις (μαστογραφία) κάθε 2-3 χρόνια, ενώ οι γυναίκες 50 ετών και άνω κάθε χρόνο. Πέρα όμως από τις κλινικές εξετάσεις, κάθε γυναίκα πρέπει να βάλει στο πρόγραμμά της την αυτοεξέταση. Εάν κάνεις μαστογραφία έχεις 30% πιθανότητες να νικήσεις τον καρκίνο, καθώς αυτή εντοπίζει όγκους 2-3 χιλιοστών. Ένας όγκος μικρότερος του εκατοστού μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία έως και κατά 98%. Πριν από την ηλικία αυτή, ο ιστός του μαστού είναι συνήθως πολύ πυκνός για να τον διαπεράσουν οι ακτίνες Χ, γι’ αυτό ενδείκνυται ο υπέρηχος. Λιγότερες από 1 στις 20 περιπτώσεις καρκίνου του μαστού είναι κληρονομικές, αλλά αν πιστεύεις πως μπορεί να διατρέχεις τέτοιο κίνδυνο, μίλησε στο γιατρό σου για γενετική εξέταση, η οποία θα ανιχνεύσει πιθανές ανωμαλίες στα γονίδια BRCA1 και BRCA2. Αυτά, σύμφωνα με τους ειδικούς, παίζουν σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της εν λόγω μορφής καρκίνου.
κίνδυνος μελανώματος: πιθανότητες 18,2 στις 100.000
Ενώ οι μορφές καρκίνου του δέρματος -πλην μελανώματος- συνήθως δε θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή, ο έγκαιρος εντοπισμός είναι ζωτικής σημασίας. Πρόσεχε οποιεσδήποτε δερματικές αλλοιώσεις, όχι μόνο τις ελιές. Ο κίνδυνος μελανώματος αυξάνεται επικίνδυνα καθώς πλησιάζεις τα 50, με τις περισσότερες περιπτώσεις να σημειώνονται σε γυναίκες στην ηλικιακή ομάδα μεταξύ 55 και 59 ετών. Ζήτησε τη συνδρομή του δερματολόγου σου με κάθε ύποπτη δερματική αλλοίωση και κάνε μόνη σου συχνούς ελέγχους στους ήδη υπάρχοντες ή τους νέους σπίλους. Κάθε χρόνο, στις 7 Μαΐου, την Ευρωπαϊκή Ημέρα Μελανώματος, ο έλεγχος των σπίλων σε ειδικούς δερματολόγους γίνεται δωρεάν.
οι μύες και τα κόκαλά σου
Η απώλεια της ευλυγισίας μπορεί πραγματικά να παγιωθεί μέχρι τη δεκαετία των 40. Οι άνθρωποι χρησιμοποιούν γενικά περίπου μόνο το 60% της διαθέσιμης εμβέλειας κινήσεων που διαθέτουν. Μια μέρα όμως θα ξυπνήσεις και το 60% της ευλυγισίας θα είναι όλο κι όλο που θα έχεις, γι’ αυτό αξιοποίησέ τη σωστά ή δέξου ότι θα χάσεις σιγά σιγά και αυτήν. Συστήνω γιόγκα, σχολαστικό στρέτσινγκ μετά την άσκηση και, γενικότερα, δραστήρια ζωή. Δεν υπάρχει λόγος να μη διατηρήσεις την ευλυγισία σου για πάντα. Μόλις φτάσεις την εμμηνόπαυση, η πυκνότητα των οστών αρχίζει να φθίνει εξαιτίας της πτώσης στα επίπεδα των οιστρογόνων, σύμφωνα με το Ελληνικό Ίδρυμα Οστεοπόρωσης (ΕΛΙΟΣ). Όσο πιο γρήγορα μπεις στην εμμηνόπαυση τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος οστεοπόρωσης. Σύμφωνα επίσης με στοιχεία του ΕΛΙΟΣ, στα επόμενα 50 χρόνια στην Ελάδα μία στις τρεις γυναίκες θα εμφανίσει πρόβλημα οστεοπόρωσης. Γι’ αυτό μη χάνεις χρόνο και ασκήσου.
τα δόντια σου: 39% έχουν σφραγίσματα
Στα 45 μπορεί να έχεις περισσότερα σφραγίσματα, αλλά είναι πολύ πιθανό να διατηρείς ακόμη τα πιο πολλά δόντια σου – μια τεράστια βελτίωση σε σχέση με τις προηγούμενες γενιές. Η φυσιολογική φθορά αρχίζει να φαίνεται στη δεκαετία των 40. Το σκληρό βόυρτσισμα επί πολλά χρόνια φθείρει το σμάλτο και συμβάλλει στην υποχώρηση των ούλων. Επίλεξε μια ηλεκτρική οδοντόβουρτσα που σταματά να λειτουργεί όταν πιέζεις πολύ δυνατά. Προτίμησε αυτές με τις πιο μαλακές τρίχες και ζήτα από τον οδοντίατρό σου να σου δείξει πώς να βουρτσίζεις σωστά τα δόντια σου. Μη βουρτσίζεις τα ούλα σου.